hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần sản xuất và thương mại cát lợi

Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn LỜI MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Với tư cách là công cụ quản lý kinh tế tài chính, kế toán cung cấp các thông tin kinh tế tài chính hiện thực, có giá trị pháp lý và độ tin cậy cao, giúp Doanh ngiệp và các đối tượng có liên quan đánh giá đúng đắn tình hình hoạt động của DN, trên cơ sở đó ban lãnh đạo của DN sẽ đưa ra các quyết định kinh tế phù hợp. Vì vậy kế toán có vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống quản lý sản xuất kinh doanh của DN. Đối với các DN kinh doanh, thương mại thông qua công tác kế toán DN sẽ biết được thị trường nào, mặt hàng nào mà mình bán có hiệu quả nhất. Điều này không những đảm bảo cho DN cạnh tranh trên thị thường đầy biến động mà còn cho phép DN đạt được những mục tiêu kinh tế đề ra như: Doanh thu, lợi nhuận, thị phần, uy tín….Muốn như vậy các DN phải nhận thức được vị trí khâu tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá vì nó quyết định đến kết quả kinh doanh của DN và là cơ sở để DN bù đắp những chi phí đã bỏ ra, thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Sau khi trải qua kỳ thực tập tốt nghiệp tại Công ty CP SX&TM Cát Lợi em mạnh dạn lựa chọn đề tài : Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng tại Công ty CP SX&TM Cát Lợi để góp phần nhỏ bé vào công cuộc đổi mới của các doanh nghiệp nói chung và Công ty CP SX&TM Cát Lợi nói riêng. 2. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp Thương mại dịch vụ Chương 2: Thực trạng công tác bán hàng và xác định kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty CP SX&TM Cát Lợi Chương 3: Một số ý kiến và nhận xét nhằm hoàn thiện công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty CP SX&TM Cát Lợi Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 1 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn CHƯƠNG 1:LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆPTHƯƠNG MẠI 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ CUNG CUNG DỊCH VỤ TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.1. Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả bán hàng 1.1.1.1. Khái niệm về bán hàng Bán hàng là khâu cuối cùng của quá trình hoạt động kinh doanh các Doanh nghiệp thương mại. Đây là quá trình chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa từ tay người bán sang người mua để nhận quyền sở hữu về tiền tệ hoặc quyền đòi tiền ở người mua. Xét về góc độ kinh tế: Bán hàng là quá trình hàng hóa của Doanh nghiệp được chuyển từ hình thái vật chất( hàng hóa) sang hình thái tiền tệ( tiền Việt Nam, Ngoại tệ). Quá trình bán hàng ở các Doanh nghiệp nói chung và các Doanh nghiệp thương mại nói riêng có những đặc điểm chính sau đây: Có sự trao đổi thỏa thuận giữa người mua và người bán, người bán đồng ý bán, người mua đồng ý mua, họ chấp nhận trả tiền hoặc trả tiền ngay. Có sự thay đổi về quyền sở hữu hàng hóa: người bán mất quyền sở hữu, người mua có được quyền sở hữu hàng hóa đã mua. Trong quá trình tiêu thụ hàng hóa, các doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng một khối lượng hàng hóa và nhận lại của khách hàng một khoản được gọi là doanh thu bán hàng. Số doanh thu này là cơ sở để Doanh nghiệp xác định kết quả kinh doanh của Doanh nghiệp. 1.1.1.2. Khái niệm về xác định kết quả bán hàng Xác định kết quả bán hàng là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra và thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lãi, ngược lại nếu thu nhập nhỏ hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lỗ. Việc xác định kết quả bán hàng thường được tiến hành vào cuối kỳ Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 2 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn kinh doanh thường là cuối tháng, cuối quý, cuối năm tùy thuộc vào từng đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng Doanh nghiệp. 1.1.1.3. Mối quan hệ giữa bán hàng và xác định kết quả bán hàng Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình kinh doanh của Doanh nghiệp còn xác định kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để đơn vị quyết định tiêu thụ hàng hóa nữa hay không. Do đó, có thể nói giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có mối quan hệ mật thiết, chặt chẽ với nhau. Xác định kết quả bán hàng là mục đích cuối cùng của Doanh nghiệp còn bán hàng là phương tiện trực tiếp để đạt được mục đích. 1.1.2. Các phương thức bán hàng Quá trình bán hàng ở các doanh nghiệp thương mại là quá trình vận động của vốn kinh doanh từ vốn hàng hóa sang vốn bằng tiền và hình hành kết quả kinh doanh. Trong doanh nghiệp thương mại hiện nay có 2 phương thức bán hàng như sau: 1.1.2.1. Bán buôn hàng hóa Là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, Doanh nghiệp sản xuất… để thực hiện bán ra hoặc gia công, chế biến bán ra. Đặc điểm: - Hàng hóa vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng. - Hàng được bán theo lô hàng hoặc bán với số lượng lớn. - Giá bán biến động tùy thuộc vào khối lượng hàng hóa bán và phương thức thanh toán. Phương thức bán buôn qua kho Là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng bán phải được xuất từ kho bảo quản của Doanh nghiệp. - Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: bên mua cử đại diện đến kho của Doanh nghiệp để nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa, giao trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi bên mua nhận đủ hàng, thanh toán Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 3 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hóa được xác định là tiêu thụ. - Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: căn cứ vào hợp đồng đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc đi thuê ngoài, chuyển đến kho của bên mua hoặc một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng. Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của DN chỉ khi nào bên mua kiểm nhận, thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì số hàng chuyển giao mới được coi là tiêu thụ, người bán mất quyền sở hữu về hàng hóa. Chi phí vận chuyển do DN chịu hoặc do bên mua chịu do sự thỏa thuận từ trước giữa hai bên. Phương thức bán buôn vận chuyển thẳng Doanh nghiệp sau khi mua hàng, nhận hàng mua, không đưa về nhập kho mà chuyển bán thẳng cho bên mua. - Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp( hình thức giao tay ba): DN sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện bên mua tại kho người bán. Sau khi giao, nhận, đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng hóa được xác định là tiêu thụ. 1.1.2.2. Bán lẻ hàng hóa Là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế hoặc đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu dùng nội bộ. Đặc điểm: - Hàng hóa đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng. - Gía trị và giá trị sử dụng của hàng hóa đó đã được thực hiện. - Bán đơn chiếc hoặc số lượng nhỏ, giá thường ổn định. Bán lẻ thu tiền tập trung: nhiệm vụ thu tiền của người mua và dịch vụ giao hàng cho người mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách hàng, viết hóa đơn hoặc tích kê cho khách hàng đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng giao. Bán lẻ thu tiền trực tiếp: nhân viên bán hàng thu tiền trực tiếp của khách và giao hàng cho khách. Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 4 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn Bán lẻ tự phục vụ( tự chọn): khách hàng tự chọn lấy hàng, mang đến bàn tính tiền và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền, lập hóa đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng. Bán trả góp: người mua được trả tiền mua hàng thành nhiều lần trong một thời gian nhất định và người mua phải trả cho DN bán hàng một số tiền lớn hơn giá bán trả tiền ngay một lần. 1.1.2.3. Bán đại lý, ký gửi DN thương mại giao hàng cho cơ sở đại lý, ký gửi để cơ sở này trực tiếp bán hàng. Bên nhận đại lý, ký gửi sẽ trực tiếp bán hàng, thanh toán tiền hàng và được hưởng hoa hồng đại lý bán. 1.1.3. Xác định giá bán của hàng hóa Giá bán của hàng hóa = Giá mua thực tế + Thặng số thương mại Thặng số thương mại dùng để bù đắp chi phí và hình thành lợi nhuận, nó được tính theo tỷ lệ phần trăm( %) trên giá thực tế của hàng hóa tiêu thụ. Như vậy: Giá bán của hàng hóa = Giá mua thực tế( 1 + % Thặng số thương mại) 1.1.4. Nhiệm vụ của kế toán quá trình bán hàng - Ghi chép, phản ánh kịp thời đầy đủ và chính xác tình hình bán hàng của DN trong kỳ cả về số lượng, chất lượng của hàng bán trên tổng số và trên từng mặt hàng, từng địa điểm bán hàng, từng phương thức bán hàng. - Tính và phản ánh chính xác tổng giá thanh toán chủa hàng bán ra bao gồm cả doanh thu bán hàng, thuế GTGT đầu ra của từng mặt hàng, từng hóa đơn… - Xác định chính xác giá mua thực tế của lượng hàng đã tiêu thụ, đồng thời phân bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ nhằm xác định kết quả bán hàng. - Kiểm tra, đôn đốc tình hình thu hồi và quản lý tiền hàng, quản lý khách nợ, theo dõi chi tiết từng khách hàng, số tiền khách nợ… - Tập hợp đầy đủ, chính xác, kịp thời các khoản chi phí bán hàng thực tế phát sinh và kết chuyển( hay phân bổ) chi phí bán hàng cho hàng tiêu thụ, làm Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 5 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: Lê Thị Hồng Sơn căn cứ xác định kết quả kinh doanh. - Cung cấp thông tin cần thiết về tình hình bán hàng, phục vụ cho việc chỉ đạo, điều hành hoạt động kinh doanh của DN. - Tham mưu cho lãnh đạo về các giải pháp thúc đẩy quá trình bán hàng. 1.1.5. Ý nghĩa của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Đối với mỗi Doanh nghiệp, bán hàng là điều kiện để sản xuất phát triển, mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, tăng tốc độ vòng quay vốn và tăng lợi nhuận cho Doanh nghiệp. Bán hàng còn là tiền đề cho việc xác định kết quả kinh doanh. Thông qua hoạt động bán hàng mới thúc đẩy được sản xuất phát triển, góp phần nâng cao năng suất lao động, cung cấp ngày càng nhiều sản phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của xã hội, góp phần cân đối giữa sản xuất và tiêu dùng. Mặt khác, thông qua đó giải quyết được quan hệ hàng hóa tiền tệ là tiền đề cân đối giữa tiền hàng trong lưu thông, không những thế nó còn đảm bảo sự cân đối giữa các ngành, các khu vực trong nền kinh tế. 1.3. NỘI DUNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ DOANH THU BÁN HÀNG 1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng 1.3.1.1. Khái niệm Doanh thu là tổng hợp các giá trị lợi ích kinh tế Doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các lao dịch và các nghiệp vụ phát sinh doanh thu như: Bán sản phẩm hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng và phụ phí thu thêm ngoài giá bán( nếu có). 1.3.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng Doanh thu bán hàng được ghi nhận đồng thời thỏa mãn 5 điều kiện sau: Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với Sinh viên TH: Lê Kinh Nam MSSV: 11022923 Trang : 6